Her Yarış Bir Heyecan: At Yarışının Kısa Tarihi

  • 07 Kasım 2022
  • Her Yarış Bir Heyecan: At Yarışının Kısa Tarihi için yorumlar kapalı
  • 394 kez görüntülendi.
Her Yarış Bir Heyecan: At Yarışının Kısa Tarihi

Tüm zamanların en heyecan dolu yarışları çoğu zaman at yarışları olmuştur. Çok eski hatta geleneksel denilecek kadar eski olan at yarışları, günümüzde de eskisi kadar ilgi görmeye devam ediyor. 

At Yarışı Tarihi

En eski ve en yaygın yarış türü olan at yarışı, neredeyse insanlık tarihi kadar eski desek abartmış olmayız. Tarihin ilk at yarışları eski Türk devletlerinde yapılmaya başladı. Şimdilerde de ülkemizde at yarışına olan bu sevginin temelleri, neredeyse 7. yüzyılda atılmış denilebilir. Çünkü, Antik Çağda yaşamış olan Ozan Homeros’un yazdığı Troya Savaşını anlatan tarihi eseri İlyada’da atlı araba yarışlarından bahseden cümlelere yer veriyor. Tarihin en eski uygarlıklarından Hititler, Asurlular, Romalılar ve Mısırlıların at yarışı düzenlediği bilinen bir gerçek. Tarih sayfalarında Kuzey Afrikalı, Çinli, Pers ve Arap binicilerin de at yarışı yaptığı yer alıyor. 

Kökeni bu derece güçlü olan at yarışı son yüzyıllarda İngiltere ve Amerika gibi ülkelerin yanı sıra ülkemizle birlikte anılıyor. İngiltere’de 17. yüzyılda İngiltere Kralı II. Charles tahttayken ilk düzenli at yarışları düzenlenmeye başladı. Amerika’da ise 1660’lı yıllarda at yarışları resmiyet kazandı.

Osmanlı ve At Yarışı

Tarihi 17. yüzyıla kadar dayanan at yarışı, başta İngiltere olmak üzere Amerika ve Türkiye gibi ülkelerde popülerliğini korumaya devam ediyor. At yarışları konusunda İngiltere, deyim yerindeyse bayrak tutan ülke olarak ön plana çıkıyor. 

Türk tarihi boyunca, at çok önemli bir yer kaplar. Göçebe bir topluluk olan Türkler, atlarına en az kendilerine verdikleri kadar değer verdiği bilinir. At sırtında geçen uzun yıllardan sonra yerleşik hayata geçen Türkler, at sevgisinden hiç vazgeçmedi. Kurulan her yeni devlet, her zaman atlara özel bir ilgi sağladı. Osmanlı Dönemi boyunca da atların her zaman özel bir yer olmuştur. Dönemin en en hızlı ulaşım aracının at olduğu düşünüldüğünde öneminin ne kadar büyük olduğu anlaşılabiliyor. Hem bir yerden bir yere gitmek için hem de başka toprakları fethetmek için yola düşerken at en büyük ihtiyaçtı. Bu yüzden her zaman atların bakımına özen gösterildi.

İlk Resmi Yarışın Adı: İzmir

Osmanlı zamanında kayıtlı ilk at yarışı 1856 yılında Buca’da koşuldu. Diğer ülkelerin biraz gerisinde olsa da Batılı anlamda at yarışları ilk kez bu tarihte başladı. Osmanlı dönemindeki bu ilk kayıtlı yarışı, Türklerin aksine ülkede ticaret yapan batılılar gerçekleştirdi. Ticari faaliyetlerini yürüten Avrupalılar, tren yolu yapımı ile hızlanan ulaşımı fırsat bilerek gerçekleşen ilk at yarışı büyük ses getirdi. O dönemde gerçekleşen yarışlar yılda bir veya iki kere düzenleniyordu. Bu büyük at yarışı heyecanı sadece İzmir’le sınırlı kalmamış, at yarışı yapılacağı günlerde çevre illerden de büyük ilgi görerek her geçen gün büyüyerek devam etmiş.

Sultanlar Hipodromda

Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz at yarışına gösterdikleri ilgiyi, bizzat Buca’ya gidip yarışları izleyerek gösteren isimler olarak ön plana çıkıyor. Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz aynı zamanda at yarışına teşvik edici girişimlerde de bulundu. At yarışına gösterilen bu ilgi sayesinde, bu keyifli ve heyecanlı yarış İzmir’le sınırlı kalmayarak İstanbul’a ulaşmayı başarıyor. At yarışının İstanbul’daki serüveni Kağıthane’de başlıyor. Bir süre sonra ise Dersaadet Jokey Kulübü-Cemiyet-i Sipahiye kuruluyor. Uzun yıllardır devam eden at yarışı serüveni ülkemizde şu an birçok kentte devam ediyor.

Başta İzmir olmak üzere İstanbul, Ankara, Adana, Bursa, Diyarbakır, Elazığ, Şanlıurfa ve Antalya’da devam ediyor. İzmir Buca’daki Şirinyer Hipodromu’nda koşulan at yarışları, yaklaşık bir buçuk asır önce başlayan bu heyecan verici serüvenin ilk noktası olarak özel bir yere sahip. İzmir’in ülkenin en eski ve köklü atçılık kentlerinden biri olma özelliğini yaşatmaktadır.

Türkiye’deki Hipodromlar Ve İlk Yarışları

 

  • İstanbul Veliefendi Hipodromunun 1913
  • Adana Yeşiloba Hipodromu 1962
  • Ankara 75. Yıl Hipodromu 1998
  • Bursa Osmangazi Hipodromu 1984
  • Diyarbakır Hipodromu 2009
  • Elazığ Hipodromu 2002
  • Kocaeli Kartepe Hipodromu 2013
  • Şanlıurfa Hipodromu 2000
  • Antalya Hipodromu 2022

 

Türkiye Jokey Kulübü Ve Türkiye Jokey Kulübü Önemi

Türkiye’de at yarışı denince akıllara ilk olarak Türkiye Jokey Kulübü geliyor. At yarışlarının resmen yapıldığı İzmir koşusundan itibaren, birçok cemiyet ve dernek atçılık üzerine hizmet verdi. Ülke tarihi boyunca yaşanan olaylar ve savaşlarla bu derneklerin bir kısmı kapanmış bir kısmı ise bazı olumsuzluklar nedeniyle yoluna devam edemedi. Türkiye Jokey Kulübü adını, 10 Temmuz 1953 tarihinde Bakanlar Kurulu’nun aldığı kararla alıyor. Türkiye Jokey Kulübü aynı zamanda kamu yararına hizmet veren dernek olarak kabul edildi. Türkiye Jokey Kulübü, at yarışları dışında at yetiştiriciliği konusunda da önemli atılımlar yaparak ülkemizde at yarışının gelişiminde kilit rol oynadı.

Türkiye Jokey Kulübü Verdiği Hizmetler

Türkiye Jokey Kulübü, günümüzde en çok TJK olarak anılıyor. Türkiye’de at yarışı tutkusu hipodromlarda sürerken, hipodroma gidecek vakti olmayanlar ise bu tutkuya TJK TV canlı yayını ile katılıyor. 

TJK TV canlı yayında sadece at yarışlarını vermekle kalmayıp, günümüzde yarış atı olarak koşan atlar ve jokeyler hakkında da bilgi vererek bu sporla ilgilenmek isteyen herkese ayrıntılı bilgi veriyor. TJK canlı olarak yayın hayatını sürdürürken diğer taraftan ise nostaljik olarak eski yarış görüntülerini de at yarışı severlerin izlemesini sağlıyor. TJK bülten ile günün yarışlarını takip edebilir, at yarışı kuponu yapmak istiyorsanız oradan genel bilgi alabilirsiniz. 

Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçası olan at, atçılık ve at biniciliği günümüzde de popülaritesini koruyor. Türkiye Jokey Kulübü öncülüğünde gerçekleşen başta Gazi Koşusu olmak üzere birçok koşu adını dünyaya duyurmayı başaran önemli koşulardan biridir. At sevgisinin geldiği noktada aile boyu harika vakit geçirilen harika bir etkinlik olan at yarışı sayesinde bugün büyük bir spor ve eğlence organizasyonuna dönüştü. Birbirinden modern hipodromlarda insanlar keyifli ve heyecan dolu vakit geçirmek için at yarışı günlerini iple çekiyor. Hipodroma gidemeyen at yarışı severler ise bu heyecan TJK TV canlı yayını ile ortak oluyor. 

Türkiye’deki Önemli At Yarışları

Türkiye’de at yarışının en önemli koşusu tartışmasız Gazi Koşusudur. Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk adına her yıl düzenlenen bu önemli koşu, deyim yerindeyse çok heyecanla bekleniyor. At yarışı severlerin bayram gözüyle baktığı Gazi Koşusunda, her sene istisnasız tüm hipodrom tıklım tıklım dolar. Gazi Koşusu, 1927 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla başladı. İlk kez 1927 yılında koşulan Gazi Koşusunu, Mustafa Kemal Atatürk ile İsmet inönü birlikte izlemişlerdir. 

İlk Gazi Koşusunu, Ali Muhiddin Hacıbekir’in sahibi olduğu Neriman adlı kısrak kazanmıştır. Ülke tarihinde önemli yere sahip olan İsmet İnönü ve Celal bayar gibi isimler, kendi safkanları ile katıldıkları Gazi Koşusunu kazanmayı başardılar. Gazi Koşusunun bir diğer önemli özelliği ise üç yaşlı safkan İngiliz taylarının yarış hayatlarında yalnızca bir kere koşabilmeleridir.